Google+
Amosando publicacións coa etiqueta SocioSanitario. Amosar todas as publicacións
Amosando publicacións coa etiqueta SocioSanitario. Amosar todas as publicacións

Paliativos sociosanitarios una prestación urgente #maspaliativos14 #WHPCD14

Mans que transmiten mais ca un pricipio activo
Hoy se celebra el día mundial de los cuidados paliativos... que en su versión anglosajona incluyen, no sin razón, los centros sociosanitarios.

La celebración mediada por la Alianza mundial de cuidados paliativos de la OMS trata de llamar la atención sobre los déficits que tenemos pendientes de cubrir en este aspecto en el que nuestra profesión jugaría un papel principal y crucial pues no en vano somos "la profesión del cuidar".

Los documentos de la OMS (Atlas global de los cuidados paliativos al final de la vida PDF) definen los cuidados paliativos como:
"Un enfoque que mejora la calidad de vida de los pacientes y sus familias que se enfrentan a los problemas asociados con una enfermedad que amenaza la vida, a través de la prevención y el alivio del sufrimiento por medio de la identificación temprana, la evaluación impecable y tratamiento del dolor y otros problemas, físicos , psicosociales y espirituales."
Este informe cifra en más de 20 millones de personas en todo el mundo las que necesitan cuidados paliativos al final de la vida, de los cuales un 6% son niños. Sólo un tercio de quienes necesitan cuidados paliativos tiene cáncer. El resto padece enfermedades degenerativas cardiopulmonares, hepáticas, renales o cerebrales; enfermedades crónicas o potencialmente mortales como la infección por VIH y tuberculosis multiresistente. 

Sin embargo nuestro sistema sanitario "aparta" del enfoque global a muchos pacientes porque su manera de ver a los usuarios se centra en las patologías y no en las situaciones de las personas (y sus familias). En algunos sitios tenemos diseñadas estructuras que abordan de una manera agresiva (encarnizada en algunos centros) la atención a un número limitado de casos que vista la tendencia de los últimos 20 años tenderá a bajar en un futuro (sería lo deseable).

Creo sinceramente que aún estamos a tiempo de reorientar estrategias y políticas para que incluyan una adecuada atención a estas situaciones en los distintos dispositivos siempre contando con la opinión del paciente y su familiar y respetando sus preferencias; de nada sirve estar 20 años controlando una EPOC o una ICC si en el momento final no se prestan los cuidados adecuados.

Dadas las características demográficas y laborales de la sociedad actual muchas situaciones se producen y más se producirán en las que las personas se aproximen al final de su vida se encontrarán parcial o totalmente al cuidado del sistema sociosanitario un sistema que ha avanzado enormemente gracias al esfuerzo de fundaciones y otras organizaciones privadas que tendrán que lidiar con estas circunstancias en un entorno de poca o escasa aceptación y conocimiento social.

Los profesionales de enfermería dentro y fuera de esas instituciones podemos y debemos dar apoyo e información a la sociedad para evitar esos "atracones de dolor innecesario" que actualmente se proporcionan a pacientes en estas situaciones y para ayudar a modular los esfuerzos de valoración e intervención de modo que se garantice el alivio del sufrimiento sin ser causa de más.

La creación de una imagen social neutra sobre los cuidados al final de la vida alejando esta atención de cualquier bando de la guerra mediática y centrándolo en los principio éticos del buen morir es una función que corresponde a los representantes sociales de la profesión pero deben y pueden contar con el apoyo de los profesionales a pie de cama.


Mil verbas para empoderar con xeito

Unha mañan calquena na sala de endoscopias:

Profesional: Buenos días, me llamo Salvador y soy enfermero de la sala de endoscopias. ¿Cómo se llama usted?
Paciente 1: José Pérez, pero me llaman "Pepito"
Profesional: Don José; le voy a hacer unas preguntas de comprobación ¿qué prueba le vamos a hacer?
Paciente 1: mirarme por "el curso"... o eso me han dicho...
Profesional: Una colonoscopia... y dígame ¿tiene alergia a algún medicamento?
Paciente 1: Tomo para la tensión y el colesterol, pero no los he tomado esta mañana
Profesional: No, me refiero a si sabe de algún medicamento que le haga mal...
Paciente 1: No, no que yo sepa.
.
.
.
Tras 20' de prueba, limpieza y preparación de la sala entra el siguiente paciente
Profesional: Buenos días, me llamo Salvador y soy enfermero de la sala de endoscopias. ¿Cómo se llama usted?
Paciente 1: María Pérez, pero me llaman "Pepita"
Profesional: Doña María; le voy a hacer unas preguntas de comprobación ¿qué prueba le vamos a hacer?
Paciente 1: Eso de las gomas... por arriba y por abajo...
Profesional: Una colonoscopia y una gastroscopia... y dígame ¿tiene alergia a algún medicamento?
Paciente 1: No, yo como de todo...
Profesional: No, me refiero a si sabe de algún medicamento que le haga mal...
Paciente 1: No, nunca me ha pasado nada.
.
.
.
Así poderiamos escribir unha novela ou, como se estila agora, un "relato de experiencias" que dá mais caché e seica ten impacto...

O certo é que igual que para os procesos clínicos e os riscos de saúde hai que facer unha coidadosa selección e estratificación dos casos tamén habería que facelo para a toma de responsabilidade nas propias decisions de saúde como xa albisquei cando escribín aquela entrada sobre o empoderamento dos doentes maiores (coa "nominación" dos coidadores como axentes a empoderar en moitos casos).

A foto dentro da foto... 
Pero esa estratificación precisa ferramentas certeras, fiables e doadas tal e como a ten a estratificación dos procesos clínicos... e eu que son así de atrevido e incosnciente sin persignarme ou pasar pola mínima búsqueda en pubmed ou google cadrei esas experiencias da sala de endoscopias e pensei nun "test" rápido para estratificar a capacidade dun usuario para tomar decisions de saúde baseado no coñecemento de certa terminoloxía de saúde... como "alerxia", "colonoscopia", "polipo"  e así ata 10 en cada proba... as verbas non contarían por igual (habería 3 niveis de dificultade); esta ferramenta precisaría o apoio das TICs porque precisaría unha boa base de verbas (agrupadas por niveis) para non facer sempre o mesmo test... cecais con 1000 verbas abondaría...

Como sei que esta entrada en galego non a leerá moita xente e menos comentarla pois igual a traduzo... ó inglés...

O bó pasamento #carnavalsalud

Nin vou a pedir disculpas, non podo, non debo. Non sei escribir esto doutro xeito si outr@s non o entenden nesta ocasión ten que ser así.

Falar do bó pasamento non me sae sin entrar nunha barrena de carga emocional que apenas me permite tomar en conta as cuestions clínicas.... En primeiro termo aínda que os casos mais sangrantes de persoas ás que non se lles deixa ter un bó pasamento son de xente nova con cancro ou enfermedades neurodexenerativas o certo é que a maior parte dos casos e dos custes sociais desta problemática xiran ó redor de persoas como ela con tódolos anos vividos e; o que eu veño en chamar, una "disociación corpo-mente".

Na miña familia tivemos casos dos dous tipos: Persoas maiores con tódala lucidez pero co seu corpo completamente desgastado (ademáis de padeceren enfermidades crónicas e factores de risco levados á catergoría de doenza) o que os ten postrados en cadeiras de rodas ou na cama sen cáseque poderse mover pero comunicándose co seu poderoso ollar...


Logo están os do caso contrario; persoas con "corpo de pedra" e mente... apagada, descoordinada, desconectada... algo que resulta tan terrible como o anterior e cecais mais difícil de entender para os familiares... ves á persoa de sempre, mais non a recoñeces.

E nestas situacions poden pasar... meses, anos... séculos¡¡ E si, non son quen de me pronunciar sobre a facilitación da morte... eu non o faría... non podería facelo mentras me mirase. Pero tampouco podería admitir e non o fago que se empreguen medios agresivos nin diagnósticos nin terapeúticos (xa ata me plantexo que a poñan nunha camilla de ambulancia e a despracen) para actuar sobre manifestacions que son... inevitables.

Coido que precisamos unha mellora na ciencia do bó pasamento unha mellora que poña en valor a menor intervención posible, o menor sufrimento admisible (ningún) e saber atenua-la anguria do inevitable.

Si queríades algo mais intelixible ou mellor redactado podedes leer o que conta @msconcu na súa entrada "Sólo quiero que me cuiden"

EDICIÓN 30/12

O pasado 26 (xa madrugada do 27) sen previo aviso nin queixa o corpo nos deixou.... durmía e non despertou.... agora só nos queda cumprir como ela cumpriu na vida.

El terremoto de Mid Staff II... ¿Y aquí?

Han sido muchas las voces más autorizadas y con más enjundia las que han hablado sobre el informe Francis y la bien escenificada petición pública de disculpas del señor Cámeron por lo que me limito a citarlas e invitaros a leerlas si no no habéis hecho aún:

Sano y Salvo: Orientación al dinero o al paciente

Régimen Sanitatis: Dar explicaciones. A años luz

Yo poco puedo añadir a lo ya escrito allá por Marzo de 2010 en lo que refiere al "caso"... pero me gustaría seguir la línea argumental de Rodrigo pero no apuntando hacia lo político sino hacia la capacidad de control e investigación de sucesos similares...

¿Estamos seguros de que "a nosotros no nos puede pasar"?

Recordad que el que piensa que está libre de error es el más expuesto a cometerlo... y... ¿acaso los múltiples escándalos surgidos en el medio de los cuidados socio-sanitarios no señalan deficiencias similares a las de Mid Staff...?
Nuestras estructuras de inspección y control, nuestros sistemas de información, nuestra "estructura moral profesional" ¿está preparada para una sanidad de proveedores 'centrados en resultados €'?

Fueron los silencios y las presiones entre las personas las que dejaron crecer la bola de nieve en Mid Staff...

Para terminar, y como señala Rodrigo, una nota de esperanza; los británicos han "fichado" a D. Berwick procedente del IHI cuyas herramientas y documentos ya hemos compartido más de una vez vía twitter y sobre las que ya existen interesantes trabajos en nuestro ámbito.

¿puede ser este el 'mercado' de las #appsalud ?

Quienes me vayan conociendo sabrán que muchas veces se me acercan las ideas mientras practico deporte... lo que hoy os comento visto con la perspectiva de las horas puede que os parezca una tontería; pero veo bastantes posibilidades en este enfoque del uso de las aplicaciones móviles.

En el estado hay más de un millón de personas mayores viviendo solas y otra gran cantidad de personas mayores que pasan una buena parte de la jornada en soledad o bajo el cuidado de empleados de empresas de asistencia a domicilio.

No he tenido tiempo de explorarlo; pero no veo descabellado que ya estas empresas estén empleando a modo de conveniencia alguna #appsalud para mejorar la vigilancia de estas personas o el control de ciertas constantes bien por necesidad (patología existente) bien por prevención o como "control de calidad" de su servicio (comida a domicilio, por ejemplo)

Hace 7 años escribí esta entrada: "Mais aló do botón vermello" creo que ha llegado la hora de que se haga realidad y que las empresas de prestación de ayuda a domicilio serán las que las "pondrán en valor" pues pueden diferenciarse de su competencia si consiguen acuerdos con las empresas que le ofrecen los dispositivos y el tráfico de datos (para que no repercuta en sus potenciales usuarios -un tercio o más en la pobreza-) y con los desarrolladores para adaptar las apps a este escenario particular en el que la toma de datos la realizarían los empleados (cuidadores) en condiciones de fiabilidad y seguridad de los mismos.

En fin, puede que sea sólo el "movimiento de horizonte" de un viejo sueño... y es que lo rápido que cambia la tecnología dejaría descolocado hasta al mismísimo Julio Verne.

Comprender o Combatir la obesidad

Direis que soy mala persona, que no entiendo los problemas de los demás y que malamente podré ser buen@ enfermer@ sino tolero las opciones de mis pacientes, pero creo que hay conceptos en los que no puede existir confusión.

En uno de los escasos momentos en los que ví la televisión me encontré en pleno des-informativo con un reportaje de esos que llaman 'de fondo' y que quería tener un toque de contenido social. El reportaje se volcaba en sensibilizar a la gente con los problemas que tienen las personas obesas en su vida diaria y no, no era un intento de sensibilización para que evitemos la obesidad sino una auténtica transmisión de culpabilidad, un alegato para que se tomen medidas que faciliten la vida de las personas que tienen esta patología: Aumento del tamaño de los asientos y puertas en los transportes públicos... en fin, una serie de medidas que llegan hasta el tamaño de los ataudes estandart para que sus familiares no deban pagar suplementos en tan dolorosos momentos. Medidas todas, por cierto, que ya se tomaron en los EUA debido a las dimensiones que ha alcanzado allí esta enfermedad.

Yo no dudo de que las personas con obesidad necesiten ayuda de muchas clases, endocrinológica, psicológica, del personal de atención primaria, de nutricionistas etc. No dudo de que merezcan un mejor acceso a ciertas instalaciones: Gimnasios, piscinas cubiertas, parques y paseos... No dudo que necesiten una mejor accesibilidad a ciertos recursos del sistema sanitario para evitar que caigan en manos de terapias contraproducentes o que, directamente, atentan contra su salud tanto como la propia obesidad. Lo que también tengo claro es que no se trata de una cuestión de comprender la obesidad (pues significaría seguir viviendo con ella) sino de combatirla.

No voy a entrar en el detalle de como la obesidad predispone y/o agrava estados patológicos, como prolonga la estancia hospitalaria, como aumenta el riesgo de sufrir infecciones, dehiscencias etc. como altera la farmacodinamia y con ello el riesgo de algunos tratamientos... son demasiados detalles técnicos para un blog; pero sí de dejar claro que mantener a las personas obesas felices en su estado no debe ser el objetivo de la sociedad ni del sistema sanitario.

Por suerte el mismo ministro siguió el ejemplo de máximo mandatario portugués y se puso el chandal...



... en el Madrid Bike tour. Porque los que ocupan puestos en el organigrama sanitario no sólo deben participar y refrendar los diseños de programas de salud pública, también deben 'predicar' con el ejemplo; que cunda.

RECTIFICACIÓN: 12/XI/2008

Evidentemente tal y como se indica en el comentario de peces digitales no todos los casos de obesidad dependen de habitos de vida no saludables, lo que señalo es que el tipo de campaña "comprendamos a los obesos" no hace ningún bien a la salud pública en general ni a las campañas y esfuerzos individuales en la prevención de la obesidad sobre todo entre los más jóvenes. No creo que ninguna enfermedad ni hábito se deba convertir en una especie de san benito que persiga a la gente, otra cosa es amplificar problemas y situaciones puntuales sin mencionar ni siquiera que sólo algunos casos no tienen una solución realizable y necesitan medidas de apoyo.

NOTA: 14/XI/2008

Ayer 13 de Noviembre la misma cadena emitió (por lo menos en el informativo de las 6:30) un amplio reportaje sobre las consecuencias de la obesidad y su impacto directo en el recorte de la esperanza de vida. A esto es a lo que me refería, no a culpabilizar a individuos en concreto sino al tremendo impacto que reportajes mal documentados o insuficientemente contrastados pueden producir en la población general.

A catástrofe humanitaria que se aveciña

Sei que hai organizacions sociais e colectivos que levan tempo alertando do que vou a falar e, podo ser acusado de oportunista, mais o certo é que só temos que ollar para a pirámide poboacional e sacaremos a conclusión de cal vai ser a maior catástrofe humanitária en Galiza nos vindeiros anos...

I é que o 13% dos galegos ten ó seu cargo unha persoa dependente (segúndo a estatística oficial) e, ollo, estamos a falar de persoas entre os 15 e os 65 anos; un total de 84300 ós que habería que engadir unha boa parte dos 590000 maiores de 65 anos que habitan no pais tamén segundo os datos do INE, e os "retornados" que voltan para pasar os seus derradeiros días na terra que os botou ó mundo e para fuxir dos sistemas antisociais de certas zonas do mundo.

Todo elo está ahí convivindo conosco tódolos días mais os médios de comunicación só reflexan a chegada constánte de outras persoas que fuxen tamén da miseria, da guerra e da inxustiza deixando este drama como algo cotián e soterrado.

As administracions e a lexislación seguen a ir por detrás dos problemas dos cidadans guiados polo emprego electoralista que os grupos de poder fan do seu músculo mediático e polo escaso senso de planificación estratéxica cos nosos dirixentes imposibilitados de pensar mais aló de 4 anos porque o que aconteza maís aló xa non o sinten como responsabilidade própia.

Presenza e cartos

A do outro día foi unha toma de posesión con moito apoio si señor; veu 'a patroa' escoltada polo director xeral de asistencia sanitaria e a plana maior de Ourense e dixose varias veces: "Nin a consellería nin o Sergas deixarán o Barco á súa vontade(...)estamos absolutamente comprometidos co Hospital de Valdeorras, o estabamos xa, pero a miña presenza aquí ven a deixar isto claro". Tamén se dixo que se están a estudar: "medidas excepcionais que poderían implicar modificacións mesmo lexislativas".

Ó conto: que non trouxeron anestesista nin cardiologo baixo o brazo e que están a pensar unha solución que non un parche. ¿Significará o de reforma lexislativa algo referente á carreira profesional?, ¿decataranse de que é a oferta laboral e retributiva o que alonxa ou atrae xente ós centros?; ainda teremos que seguir agardando.

Os cartos.

Se no comentario do outro día sobor da futura lei de autonomía persoal... xa deixei caer as miñas dúbidas sobor do financiamento do SND que se creará con esa lei; agora, as voces mais autorizadas confirman a miña impresión.

Entre elas a de VicenÇ Navarro que fala dunha clara subestimación cun dato esclarecedor: a porcentaxe de persoas maiores que recibe atención domiciliaria en España é do 1,6% cando en europa a media é do 16%.

Como o artigo é de Diario Medico só podo enlaza-lo resumo mais, si sondes do gremio, vos recomendo o rexistro (gratuito) que sempre hai algun artigo que paga a pena ler.

Territorio ou reserva (?)

Cando os brancos conquistaron -de verdade- o oeste os poboadores foron despoxados dos seus territorios (parte da súa identidade) e foron confinados en reservas (terreos do Estado dos brancos en concesión).

Nestes días o goberno do estado ven de dar un importánte paso ó promulgaren o proxecto de "Ley de Promoción de la Autonomía Personal y Atención a las Personas en Situación de Dependencia" (.PDF 174 Kb) que pon as bases para o cuarto pilar do estado do benestar (Educación, Sanidade, Pensions e Dependencia).

A enfermeiría ten demostrado sobradamente as suas altas prestacions e mellor ratio calidade-prezo non só no coidado continuado e con "alta carga" senon tamén na atención de apoio xa non únicamente ás persoas con dependencia senon tamén como "consultora" das persoas que precisan coidados domiciliarios por doencias crónicas ou agudas; mais este papel non ven recoñecido neste proxecto de lei segundo opinan alguns...

O certo é que vexo os mesmos erros da implantación do dereito universal á sanidade: Rede de centros moi heteroxenea, Lexislación diverxente, Insuficiencia presupuestaria co agravante de tratarse dunha competencia compartida/transferida ás comunidades (incluso ós concellos) e cunha recente 'historia negra' no que á prestación por proveedores privados se refire.

O Sistema Nacional de Dependencia (SND) nace desmembrado e con moi diversa consideración segundo a comunidade da que se fale e que provocará a pronta saida a escea dos "España se rompe" que non é que fixeran nada por amplia-los dereitos das persoas dependentes, pero que ven boa baza polítca nesto porque a desinformación é o que ten.

Vexo con agrado que Galiza vai á par (senon diante) deste desenvolvemento lexislativo coa creación do Consorcio Galego de servizos de igualdade e benestar froito do sentidiño que se ven dando entre a FEGAMP e o goberno galego (cousa que non acontecera nos derradeiros 16 anos) e por elo é importánte comprementar esta rede cun bó apoio por parte dos servizos sanitários públicos e mais os privados que poidan xurdir (Enfermeiria -maiormente domiciliaria-, Podoloxia, Fisioterapia···) e investindo e promocionando a I+D+i neste eido para acadar desenrolos técnicos e tecnolóxicos que melloren a calidade de vida das persoas dependentes e/ou a súa comunicación.

Haberá que estaren atentos a como se desenvolve esta lei por parte de cada administración no marco das súas atribucions pois o "territorio enfermeiro" está claramente sinalado neste eido e non admite mais delegación ca que asume o 'coidador principal' e tampouco precisa mais tutela ou ordes que as estricatmente terapeúticas.

O cadro financieiro e a xestión enfermeira

Coa traida e levada reforma do estatuto de autonomía de cataluña virá, como xa se da por descontado (como na bolsa), unha nova reforma do sistema de financiamento. Os feitos son que guste ou non temos un estado federal no sanitario con un peso cada vez menor (no financieiro) do goberno central mais ainda con evidentes incoherencias... se hai 5 anos o xogo de "eu invito, paga Madrid" era a moda nas autonomías coa sanidade transferida hoxe está trocado i pode que sexa "Moncloa invita que pagan outros..." o cal é tan inmoral como o primeiro.

Sobor de todo esto veño de ler un post interesante no blog de José Repullo (Salud Pública en acción) sobor desta nova situación na que, por primeira vez, os gobernos autonómicos poden sentir o peso da responsabilidade. Certamente, como dí un dos comentários, semella unha fuxida cara adiante repartindo o "marrón" do infrafianaciamento en 17 mais pequenos; mais a esas escalas se verán mellor os resultados das medidas que se toman tanto no eido recadatorio coma no control das diversas compoñentes do gasto (sempre que se teña capacidade real sobor delo)... serán precisas outras reformas mais fondas para darlle algo de equilibrio a esto i esas reformas só poden sair EN CONXUNTO do consello interterritorial.

Na mentres cada quen se organiza como pode tanto na sanidade como na atención sociosanitaria (unha faceta do gasto ainda por ESTOURAR) e seguen a aparecer diversos modelos de xestión de centros, de implicación clínica na xestión etc. mais ¿quen avalia estas 'probas'?... os feitos: Hai experimentos que teñen data de caducidade mais ainda non se escoitou a ninguén explicar que é o que fallou.

E falando de implicación na xestión: Coido que por este eido os nosos "superiores representantes" (colexios e sindicatos profesionais) están a deixar un valeiro tremendo e están a desbotar unha oportunidade de IMPLICACIÓN REAL da enfermeiría nos resultados da atención sanitaria e sociosanitária; xa o feito de que a xestión e administración dos servizos de enfermeiría non conte cunha especialidade própia vai ser un obstáculo para a tan cacarexada 'profesionalización da xestión' (se cadra lle crean unha Área de Capacitación Específica mais ¿dentro de cal especialidade?); mais alarmante dende o meu punto de vista é que tódolos experimentos de implicación dos profesionais na xestión teñan a enfermeiría nun segundo termo ou simplemente coma un servizo auxiliar... Hai que toma-la iniciativa neste aspecto pondo en valor as capacidades de xestión da enfermeiría con respecto á loxistica dos recursos materiais, o seu axeitado manexo i emprego e ó aproveitamento de oportunidades de mellora. As capacidades de xestión no deseño e desenrolo dos circuitos que acheguen a atención sanitária a seren un feito único e non o paso por unha serie de "caixas negras" que semellan non se relacionar...

Mais aló do boton vermello.


Agora que os meus vellos andan tamén co trebello ese da teleasistencia que non deixa de ser mais ca unha alarma portatil (vale, con confirmación telefónica) o certo é que viña eu cavilando en que unha vez que unha persoa dependente ten unha liña telefónica fixa serían mais cousas as que se poderían facer...

Foi entón cando lin esta nova en Código Cero e me sorprendin de ver o cerca que estaban as miñas 'phantasias' destes 'proxectos' de realidade.

Tratase dunha colaboración entre a UDC e a UVi con empresas privadas e apoio institucional; cun obxectivos iniciais mais ben modestos e realizables que poden servir de 'enganche' para futuras aplicacions... dempois de todo:¿non fixeron nestes 10 anos do "monocultivo da vellicie" unha industria en algunhas bisbarras?. Cando estudiamos enfermeiría sempre se nos dicia que a Xeriatria representaba unha grande oportunidade no campo dos coidados e que era o "territorio enfermeiro" por exelencia pois nel as relacions profesionais adquiren mais equilibrio.

É de agardar que coa tecnoloxía se poda demorar ou evitar o ingreso en centros colectivos de quen non o desexe e tamén será posible ofertar certas asistencia e instruccions que melloren a vida dos nosos maiores.

EDICIÓN 30/12/2013

Aínda que semelle que non ven ó conto dado que os meus velliños xa finaron os dous quería comentar que a phantasmada que vaticinaba nesta entrada debeu ser tal porque como moitos outros casos de "pilotite" nunca se soubo en qué deron os fondos públicos.

Por outra banda si estades interesados na teleasistencia pode que vos veña ó caso a tese de Santiago Martínez Isasi "Estudio de las condiciones sociosanitarias de una población de personas mayores usuarias de un servicio de Teleasistencia" (PDF) para ter un punto de partida.

Responsabilidad, Recaudación e Tabaco.

Na renovación tecnolóxica da web de diario médico incluiron, recentemente, unha sección de blogs; no adicado a saude pública que escribe Alain Ochoa lin este post:
Nada es gratuito
28/11/2005 11:32

Afortunadamente parece que lo peor ha pasado y, cuando vaticiné que la histeria duraría un mes, me quedé relativamente cerca del resultado final. Otro día les cuento el porqué...

Pero el desastre comunicativo (tanto por parte de las fuentes como de los medios) no está exento de secuelas. La próxima vez que se compadezcan de la presión asistencial que sufre el sistema, recuerden este teletipo que acaba de llegar:

Los centros de salud de toda España han registrado un aumento de visitas, en el marco de la campaña de vacunación de gripe común, a raíz de toda la información aportada desde instituciones y medios de comunicación sobre la gripe aviar. Así, los facultativos consideran que se ha creado un "miedo irracional", que ha dejado "indefensos" a diversos colectivos.

En una entrevista a Europa Press, el vicepresidente de la Sociedad Española de Medicina Familiar y Comunitaria (Semfyc), Asensio López, destacó que desde que comenzó la campaña de vacunación de la gripe común, "muchas personas" se acercaron "con inquietud" para preguntar qué podían hacer contra la cepa aviar del virus.

Por fortuna, hoy sólo ABC sigue dedicándole una página al H5N1, aunque lamentablemente desde la peor perspectiva posible, la de la polémica política a cuenta de si comprar o no una vacuna experimental. Pero parece que realmente el ruido general se está desvaneciendo: basta mirar la tele para volver a ver lo de siempre. En este caso concreto, y paradójicamente, es buena señal...
Ó que lle fixen este comentario:
Asimetria otra vez.

Es evidentemente existen varios factores que impiden que la información sobre temas de salud pública se ajuste de un modo racional para que cada alerta sea tomada en su justa medida sin falsas seguridades ni pánicos.

Desde mi punto de vista esto tiene que ver con la asimetria de conocimientos que existe no solo en la relación "personal sanitario-paciente" sino tambien en la relación "fuente de información sobre salud-difusor de información". También son evidentes intereses comerciales (luchas de audiencias) y politicos (causar sensación de control o de caos) en la difusión de noticias o en su reiteración.

La pregunta para mi es: Si el personal sanitário es responsable civil y penal de ciertas informaciones (y de su omisión) ¿no lo son tambien los medio de comunicación?.
02/12/2005 17:54
Xosé Manuel
E, para a miña sorpersa, o tema callou...
Nuestra responsabilidad
02/12/2005 18:54

No me resisto, porque no tengo motivo, a aplaudir al lector que ha hecho referencia, en un comentario, a la responsabilidad de los periodistas. ¿Deberían tener responsabilidad civil e incluso penal? La tienen, he de aclarar. El caso más evidente es la posibilidad de denunciar a un medio en caso de injurias o calumnias.

Pero hay también un control más informal. Un periodista certifica la fiabilidad de cada información que transmite con su firma. Al menos, certifica que su trabajo ha sido realizado de forma honesta dentro de los límites exigibles, aunque a veces logren engañarle las fuentes o embaucarle sin que el error final sea atribuible a una mala praxis periodística. Si un periodista, en cambio, peca de inético, inventa los datos que le faltan o "se la juega" con informaciones sin confirmar, está apostando nada menos que la credibilidad de su nombre, que en este negocio viene a ser lo que le da de comer a uno. No será una vía legal de responsabilidad pero, en un trabajo cuyos resultados son tan públicos, tiene su efecto.

Ahora bien, ¿debería llegar esa responsabilidad a la transmisión de informaciones de salud pública? Sí. Es mi opinión, claro. Pero sí, los medios tienen el gran poder de hacer eso que se llama "crear opinión" y son capaces de modificar en parte la agenda de prioridades de la sociedad, los temas de los que se habla. A veces para bien: véase el ejemplo de la violencia doméstica y de cómo una cobertura exhaustiva del problema en los últimos años ha contribuido a la sensibilización de la sociedad y de los políticos.

A veces, claro, esa influencia se utiliza para minimizar cosas importantes o magnificar otras que son triviales. Y todos sabemos, lo digamos en voz alta o no, que a veces es porque se hace política donde debiera hacerse información.

La cuestión es que si nos ponemos a meter multas o penas de cárcel por ese tipo de comportamientos, necesitamos algo o alguien que pueda fijar, con un cien por cien de objetividad, qué es importante y qué no. ¿Cuántas páginas puede ocupar el Barça-Madrid sin considerarlo una exageración en un mundo en el que mueren niños de hambre a cada segundo? ¿Qué juez decidiría qué le parece trivial y, por tanto, no merece un titular? Nuestro trabajo, nos guste o no, depende mucho de la honestidad personal de cada una de las personas que lo desempeña. Y usted, cada vez que lee una crónica, se está fiando de quien la firma. Usted no estaba allí. Se fía de quien sí estaba y le cuenta lo que pasó.

Como en todos los gremios, hay gente de fiar. Y, no se engañe nadie, hay gente que no. Pero no creo que la cobertura de la gripe aviar, en su exageración, haya sido obra de un oscuro complot de periodistas deshonestos. Hay un tercer grupo, entre los ángeles y los demonios, más numeroso de lo que padría parecer: el de los tipos honestos que tienen fiebre, insomnio, problemas personales o simplemente un mal día y de pronto meten la pata.

Lo que falla ahí no es que tengan o no el mismo grado de conocimientos que sus fuentes, como apunta el lector. Eso es inviable: un periodista no puede estudiar medicina y trabajar unos años para luego escribir sobre medicina. ¿Qué habría de hacer entonces, escribir únicamente sobre su especialidad, ya que no conocería completamente las otras? Los periodistas sanitarios deberían estar mejor formados, es cierto, pero siempre habrá una gran brecha de conocimiento científico entre ellos y los facultativos de verdad. Además, el tipo de meteduras de pata a las que me refiero ocurren en todos los malos días y no creo que sean fácilmente erradicables...

En mi opinión, lo que de verdad ha fallado es la capacidad de autocrítica de la profesión para evitar que un primer estallido del tema genere un efecto "bola de nieve" según el cual todos, de repente, necesitaban hablar de gripe del pollo. ¿Por qué? Porque tal o cual medio le estaba otorgando mucha relevancia esos días y uno no iba a ser menos, no fuera a ser que por tener criterio propio se equivocase.

Tampoco creo que toda la culpa de lo que aparece en los medios sea culpa de ellos. Admitan que no todos los expertos internacionales han contribuido a tranquilizar ni a la población ni a los periodistas... Pero, como ya he dicho en otra ocasión, creo que la crisis nos ha enseñado al menos que podemos hacerlo mejor. Me quedo con eso. Y con la esperanza de que se note en nuestro enfoque de la próxima crisis.


Mais, o desexo/esperanza expresado non ten mais eco que as nosas voces solitarías. O pasado domingo mentres facía tempo para a miña 'cita' semanal co deporte popular lin un periódico e quedei arrepiado... A "guerra que virá" xa está no aire ainda que se leve combatindo dende hai anos; refírome á famosa entrada en vigor da prohibición de fumar en espazos públicos e locais. No meu centro partimos do erro de base de dicir: "Pues a ver que pasa el día 1" e digo erro de base porque nos centros sanitários XA ESTÁ PROHIBIDO FUMAR DENDE HAI 7 ANOS co famoso "decreto Romay".

Os artigos en cuestión veñen a nos des-informar de unha 'patraña' moi extendida... Que ó estado sáelle rendible o consumo de tabaco pois recauda mais que gasta por este concepto. I é que, como ben nos ensinaron na Fundación Hospital Verín, a estatística é o arte da manipulación dos datos. ¿Que non se pode ter mais de seis meses de espera en consulta?; Non hai problema. Non se crea a axenda; a xente non se pode apuntar e non existe a espera... Con esto o mesmo; ¿que quero dicir que os impostos sobor das labores de tabaco non se deben subir como instrumento de saude pública?; pois saco unha comparación entre recadado en total e gastado só en relación directa sen contar co aumento de riscos en xeral para toda a poboación nin cos efectos sobor dos non fumadores nen...vamos, a 'configuro' para que dé o que me interesa e punto. Chégase a dicir que
"El tabaco merma una media de cuatro años la esperanza de vida de las personas, lo que hace que los fumadores ahorren al sistema nacional de salud los servicios sanitarios que no recibirán y las jubilaciones que dejarán de percibir, al haber fallecido."
Fáltalle eiquí unha referencia a Göebels que será santo da súa devoción, digo eu.

O outro artigo (que ven sendo 'a nai do cordeiro') tenta explicar porqué hai que incluir os tratamentos de deshabituación tabáquica no SNS. A min seméllame escrito por "Farmaindustria" en coalición con Altadis, que como ve que non vai poder vender tabaco mais tempo se quere apuntar a sacar á xente de onde a meteu.